2012 yılında “Mekânsal Strateji Planlaması Hazırlama, Uygulama ve İzleme Süreci Yöntem ve Esaslarının Belirlenmesi Projesi” akademisyenlerden oluşan bir proje grubuyla ve katılımcı süreçlerle yapılmıştır. Proje sonucunda Mekânsal Strateji Planının hazırlanmasına ilişkin temel dokümanlar elde edilerek proje sonuçları Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde bu planların hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar olarak tanımlanmıştır.
İmar Kanunu’nda mekânsal gelişmeyi yönlendirecek en üst ölçekli plan olarak tanımlanan “Türkiye Mekânsal Strateji Planı-Türkiye MSP” Cumhurbaşkanlığı 100 günlük İcraat Programı doğrultusunda İstanbul Teknik Üniversitesinden geniş bir uzmanlar kadrosunun danışmanlığında 2018 yılının son çeyreği itibari ile hazırlanmaya başlanmıştır.
Ülkenin kalkınma ve büyüme hedeflerine ulaşılması ve gelecek vizyonunun hayata geçirilmesinde ekonomik, sosyal ve çevre politikaları ile stratejilerini mekânla ilişkilendiren; rekabet edebilir şehirler için altyapı ve hizmetlerin kalkınma politikalarına uygun olarak dengeli dağılımını sağlayan; insan odaklı, afetlere dayanıklı, iklim değişikliğine hazırlıklı, kimlikli, yaşanabilir ve üreten şehirler oluşturulması yolunda mekânsal planlamayı yönlendirecek olan Türkiye Mekânsal Strateji Planı hazırlık süreci devam etmektedir.
1 no’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97/d ve 102/a maddelerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilen görevler, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5 ve 8/b maddeleri ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle ekonomik, sosyal politikalar ve çevre politikaları ile stratejilerini mekânla ilişkilendirerek fiziki gelişmeyi ve sektörel kararları yönlendiren Türkiye Mekânsal Strateji Planının hazırlanmasına ilişkin çalışmalar 4 etapta yapılan projeler ile gerçekleştirilmiştir.
Bu doğrultuda 2021 yılında önceki aşamalarda yapılan çalışmalarla belirlenen vizyon, eksenler, öncelikler ve mekânsal gelişme senaryosu doğrultusunda "Türkiye MSP Stratejik Hedefleri ve Stratejileri” hazırlanmıştır. Kalkınma Planı, Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi, bölge planları, sektörel strateji belgeleri ulusal ana/master planlar, üst ölçekli mekânsal planların yanı sıra konuya ilişkin ulusal ve uluslararası stratejiler/belgeler dikkate alınmıştır.
"Türkiye MSP stratejik hedefleri ve stratejileri” hakkında görüş ve önerilerin alınmasını amaçlayan "Çalıştay" geniş yelpazede paydaş kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve özel sektörden 193 katılımcı ile 28 Nisan 2021 tarihinde çevrimiçi olarak gerçekleştirilmiştir.
Çalıştay sonuçları doğrultusunda revize edilen "Türkiye MSP stratejik hedefleri ve stratejileri” hakkında üst düzey yönlendirme toplantısı öncesinde teknik düzeyde detaylı görüş alışverişi sağlanması amacıyla odak kurum/kuruluşlardan 88 katılımcı ile 4,5 ve 6 Mayıs 2021 tarihlerinde çevrimiçi “Anahtar Paydaş İstişare Toplantıları” gerçekleştirilmiştir.
"Türkiye MSP Stratejik Hedefleri ve Stratejileri”, 26 Mayıs 2021 tarihinde Ankara’da düzenlenecek olan “3. Üst Düzey Yönlendirme Toplantısı”nda sunulmuştur.
Üst Düzey Toplantıda alınan kararlar doğrultusunda anahtar paydaş kurumlarca Türkiye MSP’ye ilişkin kurumlarındaki çalışma grupları güncellenerek iletilmiştir. Bu kurumlardan görev alanı itibariyle Türkiye MSP ile en çok ilgili olanlarla (Kültür ve Turizm, Ulaştırma ve Altyapı, Tarım ve Orman, Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları) 15 Haziran – 30 Temmuz 2021 tarihleri arasında birebir teknik görüşmeler yapılmıştır.
Toplantılar doğrultusunda kurum ve kuruluşlardan "Türkiye MSP Stratejik Hedefleri ve Stratejileri”ne ilişkin yazılı görüşleri alınmıştır.
Görüşler doğrultusunda "Türkiye MSP Stratejik Hedefleri ve Stratejileri” revize edilmiş ve “Türkiye MSP Eylem Planı ve İzleme Değerlendirme Sistemi” taslağı hazırlanmıştır.
23 Ağustos – 2 Eylül tarihleri arasında 7 coğrafi bölgede, yerelden toplam 153 katılımcı ile düzenlenen 7 adet Bölgesel Çalıştay’da “Türkiye MSP Eylem Planı ve İzleme Değerlendirme Sistemi” görüşülmüştür. Anahtar Paydaş kurumlar da izleyici olarak söz konusu toplantılara katılım sağlamıştır.
Bölgesel Çalıştaylarda yapılan önerilen doğrultusunda “Türkiye MSP Eylem Planı ve İzleme Değerlendirme Sistemi” revize edilerek 21 – 23 Eylül 2021 tarihlerinde düzenlenen Anahtar Paydaş Toplantısında detaylı olarak kurumlarla görüşülmüş ayrıca yazılı görüşleri alınmıştır.
Ayrıca devam etmekte olan Stratejik Çevresel Değerlendirme sürecine ilişkin “Türkiye MSP Taslak SÇD Raporu” hazırlanarak internette yayınlanmış ve SÇD İstişare Toplantısı 6 Ekim 2021’de gerçekleştirilmiştir.
Gelinen aşamada yapılan tüm analitik çalışmalar ve paydaş katkıları neticesinde hedefleri, stratejileri, eylem planı ve izleme sistemini içeren Türkiye MSP (2053) Taslağı hazırlanarak 2 Aralık 2021 tarihinde gerçekleştirilen 4. Üst Düzey Yönlendirme Toplantısında sunulmuştur.
Söz konusu Toplantıda “Türkiye MSP Taslağı”nın nihai hale getirilebilmesi için kurum ve kuruluşlarla beraber ilave çalışmalara ihtiyaç bulunduğuna karar verilmiş olup bu doğrultuda İTÜ ve paydaş kurum ve kuruluşlarla beraber Türkiye MSP Taslağı 2022 yılının ilk çeyreğinde nihai hale getirilecektir.
